2024 yılı, küresel deniz ticareti için zorlu geçti. Kızıldeniz’deki güvenlik krizleri ve Husi saldırıları nedeniyle Süveyş Kanalı’ndan geçen gemi sayısı yarı yarıya azaldı, Mısır’ın kanal gelirleri ise ciddi şekilde düştü. Ancak son gelişmeler, Süveyş Kanalı’nda yeni bir dönemin kapılarını aralıyor.
Mısır hükümeti, 15 Mayıs 2025’ten itibaren 90 gün boyunca, net tonajı 130.000 tonun üzerindeki büyük konteyner gemileri için geçiş ücretlerinde %15 indirim uygulayacağını açıkladı. Bu adım, hem denizcilik sektörünü yeniden Süveyş rotasına çekmeyi hem de ülkenin kaybettiği milyarlarca dolarlık geliri telafi etmeyi hedefliyor.
Süveyş Kanalı Otoritesi’nin (SCA) bu kararı, ABD ve Yemenli Husi grupları arasında sağlanan ateşkesin ardından geldi. Son aylarda Kızıldeniz’deki saldırılar nedeniyle birçok büyük armatör, rotalarını Ümit Burnu’na kaydırmak zorunda kalmış, bu da hem teslimat sürelerini uzatmış hem de navlun maliyetlerini iki katına çıkarmıştı. UNCTAD’ın Temmuz 2024 raporuna göre, bu sapmalar bazı hatlarda navlun fiyatlarını ikiye katladı.
Mısır Cumhurbaşkanı Abdülfettah el-Sisi, yaşanan trafik kaybının ülkeye aylık 800 milyon dolar zarara yol açtığını açıkladı. 2023-2024 mali yılında kanal geliri 7,2 milyar dolara gerilerken, 2025 için hedeflenen 13 milyar dolara ulaşmak şu an için oldukça zor görünüyor. 2024’te kanaldan geçen gemi sayısı 13.200’de kalırken, bu rakam 2023’te 26.000’in üzerindeydi.
Süveyş Kanalı Otoritesi Başkanı Orgeneral Osama Rabie, geçtiğimiz hafta 25 büyük armatör ve acente temsilcisiyle yaptığı toplantıda, “Tüm denizcilik şirketlerini, sefer planlarını yeniden değerlendirmeye ve gemilerinin bir kısmını kademeli olarak Süveyş rotasına döndürmeye davet ediyoruz,” dedi. Rabie, Kızıldeniz’deki güvenlikteki olumlu gelişmelerin, bölgedeki seyrüseferin yeniden canlanması için önemli bir fırsat sunduğunu vurguladı.
Ancak sektörün önde gelen oyuncuları, temkinli davranıyor. Maersk CEO’su Vincent Clerc, ateşkesin kalıcı olup olmadığının henüz netleşmediğini ve güvenlik risklerinin devam ettiğini belirterek, “Şu an için Süveyş’e dönüş kararı almak sorumsuzca olur,” dedi. Benzer şekilde, birçok armatör ve analist, %15’lik indirimin tek başına yeterli olmayacağını, asıl belirleyici unsurun güvenlik ve sigorta maliyetlerindeki düşüş olacağını savunuyor.
Yine de Süveyş Kanalı Otoritesi, sektörle yakın temas halinde ve yeni teşviklerle trafiği artırmaya kararlı. Mart ayında 166 geminin kanaldan geçtiği belirtilirken, bu sayı hâlâ pandemi öncesi seviyelerin oldukça altında. CMA CGM, 2025’in ilk dört ayında kanaldan geçen toplam konteyner tonajının %19’unu oluşturarak lider konumda.
Sonuç olarak, Süveyş Kanalı’nda işler yavaş yavaş normale dönmeye başlasa da, sektörün tam anlamıyla rotasını yeniden bu hayati ticaret yoluna çevirmesi için güvenliğin kalıcı olarak sağlanması ve sigorta maliyetlerinin makul seviyelere inmesi gerekiyor. Mısır ise, hem finansal teşviklerle hem de diplomatik çabalarla bu dönüşü hızlandırmaya çalışıyor.
Yorum Gönder