Lojistik dünyasına adım atarken karşınıza çıkan bu kısaltmalar, ilk bakışta bir şifre gibi görünebilir. Ancak endişelenmeyin! Bu rehberde, uluslararası ticaretin "alfabesini" öğrenirken bir yandan da bu terimlerin günlük hayattaki karşılıklarını keşfedeceksiniz. Hazır mısınız? Başlıyoruz!
Konteyner Dünyasının Temel Taşları: FCL ve LCL
FCL (Full Container Load): "Tam Konteyner Yükü" anlamına gelir. Tıpkı bir ailenin tüm eşyalarıyla bir evi tamamen doldurması gibi, bu yöntemde bir konteynerin tamamını tek bir gönderici kullanır. Örneğin, İzmir'den Almanya'ya 20 palet zeytinyağı gönderen bir üretici, maliyet avantajı için FCL'yi tercih edebilir.
LCL (Less than Container Load): "Parsiyel Konteyner Yükü" olarak Türkçeleştirilebilir. Burada konteyner, farklı göndericilere ait küçük yüklerle paylaşılır. Nasıl ki bir otobüs yolcuları farklı duraklarda topluyorsa, LCL de küçük ölçekli ihracatçılar için ideal bir çözümdür. Örneğin, Bursa'dan 3 palet tekstil ürünü gönderen bir KOBİ, LCL ile nakliye maliyetini düşürebilir.
Hangisi daha uygun?
- FCL: Yük hacminiz 10-15 paletten fazlaysa
- LCL: Az miktarda ürününüz varsa veya aciliyet yoksa
Gemilerin "Lego Birimi": TEU Nedir?
TEU (Twenty-foot Equivalent Unit): "20 Ayaklık Konteyner Eşdeğeri" demektir. Lojistikte standart bir ölçü birimi olarak kullanılır. Tıpkı legolardaki "1x1 parça"nın temel ölçüt olması gibi, TEU de taşıma kapasitelerini ifade eder.
- 1 TEU = 1 adet 20'lik (6,1 metre) konteyner
- 40'lık konteyner? O da 2 TEU eder!
İlginç bilgi: Dünyanın en büyük konteyner gemisi Ever Ace, tam 23.992 TEU kapasiteye sahip. Bu da yaklaşık 1.200 futbol sahası büyüklüğünde yük demek!
Zamanla Yarışan Terimler: ETA, ETD, ATD
ETA (Estimated Time of Arrival): "Tahmini Varış Zamanı". Bir uçağın iniş saati gibi düşünebilirsiniz. Örneğin, Çin'den gelen bir konteynerin ETA'sı "15 Temmuz 14:00" olabilir. Ancak hava koşulları veya gümrük işlemleri bu saati değiştirebilir.
ETD (Estimated Time of Departure): "Tahmini Kalkış Zamanı". Yükün limandan ayrılması beklenen anı gösterir.
ATD (Actual Time of Departure): "Fiili Kalkış Zamanı". Gerçekleşen hareket saatidir.
Pro ipucu: ETA-ETD arasındaki fark, transit süreyi hesaplamak için kritiktir. Örneğin, Hamburg'dan İstanbul'a deniz yoluyla ortalama 7-10 gün sürer.
Gümrükte Sık Duyulanlar: DDP, EXW, CIF
DDP (Delivered Duty Paid): "Gümrük Vergileri Ödenmiş Olarak Teslim". Satıcı, ürünü alıcının deposuna kadar götürür ve tüm gümrük işlemlerini üstlenir. Tıpkı "her şey dahil" tatil paketleri gibi!
EXW (Ex Works): "Fabrikadan Teslim". Alıcı, ürünü satıcının fabrikasından alır ve sonrasındaki tüm risk/sorumluluk ona aittir. Araba alırken showroom'dan çektiğinizdeki gibi.
CIF (Cost, Insurance, Freight): "Maliyet, Sigorta ve Navlun". Satıcı, ürünü varış limanına kadar ulaştırır ve sigortalar. Ancak gümrükleme alıcıya aittir.
Karşılaştırma:
- EXW: En düşük maliyet, en çok sorumluluk
- CIF: Orta yol
- DDP: En konforlu ama en pahalı seçenek
Diğer Önemli Kısaltmalar
BL (Bill of Lading): "Konşimento". Konteynerinizin pasaportu gibidir. Taşıyıcı firma tarafından düzenlenir ve üç orijinal kopyası vardır.
POD (Proof of Delivery): "Teslimat Kanıtı". Kargonuzun alıcıya ulaştığını gösteren imzalı belge.
HAWB/MAWB: Havayolu taşımalarında kullanılır. HAWB (House Air Waybill) forwarder'ın, MAWB (Master Air Waybill) ise havayolu şirketinin düzenlediği evraktır.
Kısaca Özet
- FCL/LCL: Tam konteyner mi, paylaşımlı mı? Yük miktarınıza göre seçim yapın.
- TEU: Konteyner gemilerinin büyüklüğünü ölçen birim.
- ETA/ETD: Zaman yönetimi için kritik terimler.
- DDP/EXW/CIF: Risk ve maliyet dengesini bu terimler belirler.
Şimdi sıra sizde! Bu terimlerle ilgili aklınıza takılanları yorumlarda sorabilir veya kendi lojistik hikayelerinizi paylaşabilirsiniz. Unutmayın, her uzman bir gün acemiydi. Yolunuz açık olsun!
Yorum Gönder